سالگرد زلزله رودبار

در زماني كه اينجانب مشغول تحصيل در دوره فوق ليسانس ژئوفيزيك دانشگاه تهران بودم و همزمان با امتحانات آخر ترم و نيز همزمان با برگزاري مسابقات جام جهاني فوتبال كه در سالن تلويزيون كوي اميرآباد دانشگاه تهران مشغول تماشاي فوتبال بوديم و درست راس ساعت ۳۰ دقيقه بامداد روز پنجشنبه 31 خرداد 1369 ( ساعت 21 روز چهارشنبه بيستم ژوئن 1990 ) زمين لرزة مهيبي با بزرگي تقريبي3/7= Mb و7/7 = Ms در استانهاي گيلان و زنجان روي داد كه سبب ويراني عمده در شهرهاي منجيل ، رودبار، لوشان و مناطق طارم در استان زنجان گرديد. حداكثر شدت اين زمين لرزه در ناحيه منجيل حدود X ( مقياس MSK) برآورد گرديد. گسلش زمينلرزه اي در سه تكه ي گسسته و با درازاي 80 كيلومتر گستره موثر برآورد و با سازو كار راستالغز چپگرد نزديك 60 سانتي متر برآورد گرديد.
بيشترين شتاب افقي و قائم كه از زلزله رودبار ثبت شد در دستگاه شتابنگار آب بر بود كه در فاصله حدود 10 كيلومتري گسل زمينلرزه قرار گرفته بود. حداكثر شتاب افقي شتابنگاشت به دست آمده از اين شتابنگار حدود( 0.65 g )و حداكثر شتاب قائم حدود( 0.52 g ) بود. اين زلزله در منطقه اي روي داد كه داراي انواع ساختمانهاي مختلف و همچنين سازه هاي مهمي نظير سد ، سيلو، نيروگاه و برجهاي آب بود. در منطقه گيلان و زنجان خصوصاً در بخش زنجان و همچنين در ناحيه شرق منطقه زلزله زده نظير كليشم، ساختمانهاي خشت و گلي يا سنگي متداول در ساير روستاهاي ايران با سقف هاي سنگين فراوان است. اين قبيل ساختمانها عموماً در اثر زمينلرزه خسارات شديد ديده و ويران شده بودند.
ساختمانهاي با مصالح بنايي مركب از ديوارهاي آجري و سقف هاي ساخته شده از تير آهن و طاق ضربي بيشتر در داخل شهرهاي زلزله زده موجود بوده است و اين نوع ساختمانها بر حسب نوع ملات و نحوه اجراي كار و كاربرد كلاف بتن آرمه و يا عدم اجراي كلاف واكنشهاي متفاوتي از خود نشان داده بودند. تلفات جاني اين زمينلرزه چهل هزار كشته و 60000 مجروح برآورد گرديده است.
روح تمامي شان شاد.
زمي لرزه رودبار بي ترديد تاثير گذار ترين زلزله در زمينه ساخت و ساز اصولي و مقاوم در برابر زلزله بود. اين زلزله دستاوردهاي مهمي براي جامعه علمي وفني كشور داشت كه مي توان تشكيل مراكز پژوهشي مرتبط با زلزله، تدوين آئين نامه ها و استانداردهاي مختلف،‌اعزام دانشجو بخارج بمنظور تحصيل در رشته هاي مربوطه و ... را از جمله آنها نام برد.
شايد ياد آوري اين رويداد از طرف رسانه ها و وسايل ارتباطي و به ياد آوردن رنج و محنت بازماندگان اين رخداد و چهره هاي شكسته و غمگيني كه در اثر رعايت نكردن اصول بسيار ابتدائي ساخت و ساز عمري را در غم از دست دادن عزيزانشان سپري كرده اند ما را در انجام رسالت خود در جدي گرفتن زلزله و آثار آن و رعايت استانداردها و آئين نامه ها جدي تر كند.